บทที่ ๒  หน่วยการวัด

 

              หน่วยของการวัดได้ถูกกำหนดโดยองค์การมาตราฐานหน่วยวัดสากล (SI = Systeme International) ซึ่งสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมัน ยอมรับเป็นกฏหมายเมื่อวันที่ 2 กรกฎาคม 1969 และจากการกำหนดหน่วยนี้ทำให้เกิดความเข้าใจและการร่วมมือระหว่างชาติกันมากขึ้น โดยได้ตั้งหน่วยพื้นฐานขึ้น 7 หน่วย และหน่วยอื่นก็เป็นหน่วยประกอบของหน่วยพื้นฐาน

ขนาดพื้นฐานและหน่วยพื้นฐาน
พื้นฐาน	ความยาว	มวล	เวลา	กระแสไฟฟ้า	อุณหภูมิทางเทอโมไดนามิค	จำนวนวัสดุ	ความเข้มของแสง
หน่วย	เมตร	กิโลกรัม	วินาที	แอมแปร์	เคลวิน	Mol	คาเดลลา
Eingeitenzeichen	m	kg	s	A	K	mol	cd

     คำนำหน้าในการกระจายหน่วยตามระบบเดซิมอล

         วิธีขยายหน่วยหรือย่อหน่วยตามระบบ เดซิมอล สามารถใช้คำนำหน้าตาม DIN 1301 ได้เช่น ความยาวเมตร (m) เป็นกิโลเมตร  (km)  หรือเป็นมิลลิเมตร  (mm)

ตัวย่อ	คำนำหน้า	ตัวย่อ	หน่วย	ตัวย่อ	หน่วย	ตัวย่อ	หน่วย
da	Deka = 101	M	Mega = 106	d	Dezi = 10- 1	u	Milro = 10- 6
h	Hekto = 102	G	Giga = 109	c	Zenti = 10- 2	n	Nano = 10- 9
k	Kilo = 103	T	Tera = 1012	m	Milli = 10- 3	p	Pilo = 10- 12

ขนาดความยาว	ขนาดพื้นที่	ขนาดปริมาตร	ขนาดมวล	ขนาดแรง
1 km  = 1000 m	1 km2  = 100 ha	1m3 =1000 dm3	1 t =1000 kg	1MN=10- 6 N
1 m    =     10 dm	1 ha   =  100 a	1 dm3 =  1000 cm3	1 kg  = 1000 g	1  kM  = 10- 3 N
1 dm  =     10 cm	1 a     =  100 m2	1 cm3 =  1000 mm3	1 g    = 1000 mg	1 daN  = 10 N
1 cm  =     10 mm	1 m2    =  100 dm2	1 hl    =  100 l	1 mg = 0,001 g	1  N     = 1000 mN
1 mm = 1000 um	1 dm2 =  100 cm2	1 l      =    10 dl	1 Kt  = 200 mg	1  mN  = 10- 3 N
1 um  = 0,001 mm	1cm2=100 mm2	1 ml =  1 cm3

ขนาดและหน่วย

ขนาด	ตัวย่อ  DIN 1304	หน่วย SI		ความสัมพันธ์	หมายเหตุ
		ชื่อเรียก	ตัวย่อ
ความยาว	l , s	เมตร	M	1 m  = 10 dm = 100 cm =         = 1000 mm
พื้นที่	A,S	ตารางเมตร เอเคอร เฮกตาร์	m2 a ha	1 m2  = 10000 cm2  =          = 1000000 m m2 1 a    = 100 m2 1 ha  = 100 a = 10000 m2	ตัวย่อ S ใช้สำหรับ พ.ท. หน้าตัด ใช้สำหรับพื้นที่ที่ดิน เท่านั้น
ปริมาตร	V	ลูกบาศก์เมตร ลิตร	m3 l	1  m3 = 1000 d m3=         = 1000000  c m3  1 l    = 1 d m3  = 0,001 m3	ส่วนมากใช้กับของเหลวและแก๊ส

หน่วยต่าง ๆ ที่ใช้ในการวัด

ค่าและหน่วย

ค่า	สัญลักษณ์ DIN 1304	หน่วย SI		ความสัมพันธ์	หมายเหตุ
		ชื่อ	ตัวย่อ
มวลสาร	m	กิโลกรม กรม ตัน กาหรัต	kg g t kt	1 kg = 1000 g 1 g   =  0,001 kg 1 t    =   1000 kg = 1 Mg 1 kt  =   0,2 g	น้ำหนักในความหมายของคำที่ได้จากการชั่ง เป็นขนาดของมวลสารชนิดหนึ่ง (หน่วย kg) สำหรับพวกเพชรพลอยประดับ
มวลต่อความยาว	mL	กิโลกรัม ต่ดเมตร	kg/m	1  kg/m  = 1 g/ mm	มวลต่อความยาวใช้สำหรับติดมวล (น้ำหนัก) ของ วัสดุแท่ง วัสดุรูปพรรณต่าง และท่อ
มวลต่อพื้นที่	mA	กิโลกรัม ต่อตารางเมตร	kg/m2	1 kg/m2 = 0,1 g/ cm2	มวลต่อพื้นที่ใช้สำหรับติดวมล (น้ำหนัก) ของวัสดุแผ่น เช่น เหล็กแผ่นพลาสติกแผ่น
ความหนาแน่น	e	กิโลกรัมต่อลูกบาศก์เมตร	kg/m3	1000 kg/m3 = 1 t/ m3 =                    = 1 kg/ dm3 =                    = 1 g/cm3	ความหนาแน่นเป็นค่าคงที่ไม่ขึ้นอยู่กับตำแหน่งบนพื้นโลก
มุมในระนาบ	a,b,g	เรเดียน มุมฉาก องศา ลิปดา วิลิปดา	rad L ° ¢ ¢¢	1 rad  = 1 m/m = 57,2957…° 1 L     = p rad = 90°               2                    1°      = p rad = 60  ¢                                              180 1¢        = 1°/60 = 60¢¢ 1¢¢       = 1¢/60 = 1°/ 3600	มุม  1 เรเดียน คือมุมที่จุดศูนย์กลางที่เกิดขึ้นต่อส่วนโค้งยาว 1 เมตร ของวงกลมรัศมี 1 m
Solid angle	W	เรเดียน	sr
เวลา	t	วินาที นาที ชั่วโมง วัน ปี	s min h d a	1 min   = 60 s 1 h       = 60 min = 3600 s 1 d       = 24 h 1 a       » 365,25 d	3hหมายถึงช่วงเวลา (3ชม.) 3h   หมายถึงเวลา (3 นาฬิกา) ย่อ min เป็น m ได้ในการบอกเวลา เช่น 3h   24 m   10s
ความถี่	f,v	ไซเกิล	Hz	1 Hz   = 1/s	1 Hz=Ù 1 คลื่นใน 1 วินาที
ความเร็วรอบ	n	รอบต่อวินาที รอบต่อนาที	1/s 1/mjn	1/s      = 60/min  = 60 min –1    1/min  = 1/60 s
ความเร็ว ความเร็วเชิงมุม	v w	เมตรต่อวินาที เมตรต่อวินาที กิโลเมตรต่อ ชม. รอบต่อวินาที เรเดียนต่อวินาที	m/s m/min 1/s ras/s	1 m/s = 60/m/min = 3,6 km/h 1 m/min = 1 m/60s 1 km/h   = 1 m/3,6 s	1 rad = มุมที่จุดศูนย์กลางของวงกลมที่เกิดขึ้นต่อส่วนโค้งของวงกลมที่มีความยาวเท่ากับรัศมีของวงกลมนั้น 2 p rad = 360°
อัตราเร่ง	a,g	เมตรต่อวินาที ยกกำลังสอง	m/s2	1 m/ s2  = 1m/s                  1 s	สำหรับอัตราเร่งที่เกิดจากแรงดึงดูดของโลก g = 9,81/ m/s2   ,10m/s2
แรง น้ำหนัก	F G	นิวตัน	N	1 N = 1 kg . 1 m/s  =  1 kgm                      1 s              s2	แรง 1 N กระทำต่อมวล 1 kg ใน 1 s ให้ความเร็วจะเปลี่ยนไป 1 m/s
แรงกระตุ้น(impulse)	p	นิวตัน วินาที	Ns	1 Ns = 1 kgm                1s

แบบฝึกหัดท้ายบทเรียน

คำชี้แจง  1.ให้นักศึกษาถามคำถามและตอบเองสั้น ๆ ให้ได้ใจความที่สมบูรณ์
                        2.นักศึกษาคิดว่าจะนำเนื้อหาของหน่วยการเรียนนี้ไปใช้ประโยชน์ได้อย่างไร  จงอธิบายลงในบล็อคนี้